Van horrorklas naar droomlokaal:

met deze Feng Shui-tips wordt jouw klas de fijnste plek van de school 

(en nee, daar is niets zweverigs aan]

 Geeeetsie. Krijg je dat rottige lokaal toegewezen. Die klas waar eigenlijk niemand wil zitten. Omdat… Ja, waarom eigenlijk? Alles lijkt er best-wel-prima, en toch heb je elke dag dat gevoel van onbehagen. Trouwens, aan je leerlingen merk je het ook. Sinds jullie dit lokaal hebben, loopt alles gewoon nét iets minder lekker. Kwestie van wennen? Nee, kwestie van aanpakken, zegt Feng Shui specialist Debby Wezelenburg. Met haar werkbare adviezen maak je van elk lokaal een top plek. Een scheutje klasverzachter doet wonderen!

Zweefvrij

Feng Shui (spreek uit ‘fung sjowee’), was dat niet dat gedoe met spiegels en zo? Iets met ‘energetische stromen’, Oosterse symbolen en dichte WC-potten ? Pfff, lekker vaag… tot je Debby Wezelenburg spreekt. ‘De basisprincipes zijn eigenlijk heel eenvoudig,’ zegt Wezelenburg. Ze helpt scholen om met Feng Shui een fijne sfeer te creëren in de klas, en zo het beste uit hun leerlingen te halen. ‘Het idee is dat je de ruimte voor je laat werken. Dat doe je door te spelen met vorm, plek, kleur en materiaal. Volgens Feng Shui vraagt elke activiteit namelijk om een eigen context. Als je daar bewuste keuzes in maakt, kan je klaslokaal een echte  steun worden voor je leerlingen. Ze zullen meer focus krijgen, beter samenwerken en met meer plezier naar school gaan.’

En het leuke is: je kunt meteen met Feng Shui aan de slag, ook zonder de schoolspaarpot om te keren. ‘Gewoon proberen,’ adviseert Wezelenburg. ‘Je ziet vanzelf wat het doet met je klas.’ En daarvoor hoef je niet zweverig voor met de prullenbak te gaan knuffelen, beloofd.

Dáár is de deur

Oké, beginnen dus! En wel bij de deur. Deuren zijn belangrijk bij Feng Shui, omdat ze als ‘mond’ van een ruimte fungeren. Hier komt de frisse lucht naar binnen, hier arriveren de nieuwe ideeën. Ideeën van jouw klas, niet van de buren! Daarom: weg met de anonimiteit.  Zorg dat jullie deur meteen herkenbaar is. Knutsels, tekeningen, foto’s – alles mag. Zet vooral ook alle namen van je leerlingen duidelijk op de deur. Door die naambordjes (fijn klassenwerkje, en vergeet jezelf niet!) voelt iedereen zich namelijk meteen bij aankomst al echt gezien. Zo start je de dag met een blij gevoel.

Oh ja, en over die frisse lucht… zie je die vuilnisbak, direct achter de deur? Geen fijne combi hè. Sta je daar met je nieuwe energie, is de boodschap ‘dumpen!’ Verplaatsen dus, die bak, naar de andere muur. Alleen niet rechtsachter in de klas, want daar (van de deur af gezien) komt jouw bureau.

Klasverzachter

Volgens Feng Shui is deze rechterhoek achterin namelijk de beste plek voor voeden en educatie. Laat dat nou net zijn waar jij de hele dag mee bezig bent! Waarschijnlijk heb je je bureau hier trouwens al neergezet, puur op gevoel. Maar als je er één op één wilt werken met een leerling,  zitten jullie dan allebei echt fijn? ‘Leg eerst maar eens een kussentje op de stoel,’ zegt Wezelenburg. ’Dat biedt een kind geborgenheid, waardoor hij eerder zijn eigen zachtheid zal durven laten zien.‘ Dat geldt natuurlijk ook voor jou. Je stoel mag daarom best een ‘nestje’ zijn, met fijne zachte stof. ‘Als je er dan voor zorgt dat je leerling op dezelfde hoogte zit als jij, zul je merken dat het gesprek nog veel makkelijker loopt. Want gelijkwaardige zithoogte, gelijkwaardig gesprek.’ Om de uitwisseling verder te versterken, zet je ten slotte dingen in tweetallen op je bureau. ‘Twee potjes, twee plantjes,  twee knutsels…  Dat soort paren benadrukken de saamhorigheid. Helpt echt.’

 Rond rules

Maar dan. Het klassikale werken. Wezelenburg is fan van een u-vorm/cirkel vorm in de klas. ‘Ook mocht ooit de corona-maatregelen weer van kracht zijn, is dat echt een fijne opstelling. Als leerkracht kun je vrij in- en uitlopen terwijl je toch afstand houdt. En wil je een dominante positie? Dan ga je gewoon even op de ‘podiumplek’ staan, bij het digi-bord. De rest van de tijd heeft iedereen een gelijkwaardige plek, en zorgt het vrije midden voor een ruimtelijk gevoel.’

Bovendien maak je zo van rechthoekige tafels toch een soort van cirkel. En rond rules, bij Feng Shui. ‘Rechte hoeken zijn er natuurlijk veel meer. Het schoolgebouw zelf, je lokaal, de deur, de ramen, de kasten, het bord… Maar:  vierkant en rechthoek blokkeert,’ legt Wezelenburg uit. ‘Daar botst energie tegenaan, terwijl bij rond alles er juist soepel omheen kan stromen. Ooit een fijn vierkante tafel-gesprek gevoerd? Ik bedoel maar.’ Dus als je flow wilt in je klas: ga voor rond. ‘Plantenbakken,  potloodhouders, een rond lampje… Daarmee breng je de boel in balans.’

En hee, in dat lege midden… Precies. Een fijn rond kleed.  Zachtheid: check, akoestiek: check (meer textiel = minder geluid), flow, check. Bovendien helpt een kleed je om te aarden. Kies daarom een kleur die bij de aardetinten hoort en je zit letterlijk altijd goed.

Hoogtewerken

Wat dat aarden betreft: ook voor kinderen is het goed om af en toe dicht bij de grond te zijn. Vraag ze een (klein) kussentje mee te nemen van thuis, laat ze bij het kringgesprek vóór hun tafeltjes op de vloer zitten, en je zult meteen verschil merken. Minder geluid, meer geborgenheid. En meer uitwisseling.

Voor samenwerking in kleine groepjes zoek je het voor die uitwisseling juist weer hogerop. Handige klus-ouder, of gewoon nog budget? Haal sta-tafels in je klas! Wezelenburg: ‘Kinderen die staand overleggen, krijgen daardoor weer een heel ander soort energie. De ideeën zullen stromen, focus is makkelijk te vinden, en bazig gedrag wordt door deze collectieve houding juist ontmoedigd.’

En wat doe je dan op plaatsen waar je juist meer individuele focus wilt? Gewoon, de tafeltjes naar de muur draaien, zegt Wezelenburg.  Voor de computerhoek bijvoorbeeld is dat een prima opstelling.

Kas in je klas

Zo geef je dus langzamerhand elke activiteit zijn eigen plek in de klas, met passende materialen en vormen. Ook planten kunnen een enorm verschil maken. Echt groen brengt de  natuur naar binnen. Goed voor het op gang brengen van de communicatie, goed voor de samenwerking, en zelfs de akoestiek wordt er beter van. Vensterbank al vol? ‘Lekker de lucht in’,  tipt  Wezelenburg. ‘Hangplanten zijn helemaal hip en passen altijd.’ En hang dat groen dan dus vooral ook bij die statafels, waar je leerlingen toch al samen bezig zijn. Misschien zelfs wel met funky planthangers ontwerpen…

Kleur verkennen

Met al dat groen belanden we bij de laatste troefkaart van de Feng Shui: kleur! Want naast vorm, materiaal en plaats zijn ook kleuren een prima hulp om een fijne sfeer in de klas te brengen. Verfrollertje, accessoires, fijn gordijn en voilà! Let wel weer goed op welke kleur je waar gebruikt. Blauw bijvoorbeeld geldt binnen de Feng Shui als een waterkleur. Water maakt rustig. Prima voor die computerhoek dus. ‘Maar wel op de muur, nooit op de vloer,’ vertelt Wezelenburg, ‘anders voel je geen vaste grond onder je voeten.’  Rood, de vuurkleur, werkt juist aanjagend. Fijn als je klas even wakker gepord moet worden, minder handig als je dertig schatjes hebt die toch al aan het stuiteren zijn.  ‘Hier is het smartboard je beste vriend’, zegt Wezelenburg. ‘Met één klik switch je van een rood knapperend haardvuurtje naar een blauwe oceaan, een groene jungle of een gele lentezon. Doe daar je voordeel mee.’

En voor wie dat kleur verkennen toch nog een tikkie lastig vindt: begin met een regenboog kristalletje. Kost slechts een paar euro, dus ook hier hoef je geen oude dametjes voor te beroven. Met een touwtje aan het plafond hangen, wachten tot de eerste zonnestraal de weg vindt, en kijk! Tovert dat dingetje van niks toch maar mooi de complete regenboog in je lokaal. Elke dag een minifeestje in je klas.

Zin? Begin!

Zin gekregen om te beginnen? Aan de slag dan! Met… zitten. ‘Lekker midden in je lokaal’, raadt Wezelenburg aan. ‘Deur dicht, ramen juist wijd open. De boel goed doorluchten geeft ruimte voor een fris begin. En probeer dan eerst maar eens gewoon te ervaren wat je ziet, hoort, voelt en ruikt. Wat mag blijven? Wat wil je anders? Loop ook alle kasten kritisch na.’ Want jaaaa, al die materialen van je voorganger, lief natuurlijk. Maar pffft, wát een berg. En passen ze echt bij je klas en bij jou?

‘Kijk vooral naar wat je wilt bewaren, dat werkt beter dan kijken naar wat je weg wilt doen,’ zegt Wezelenburg.  ‘Dus: alles uit de kast (en van de muur), en alleen terugplaatsen wat echt een functie heeft voor jou en je leerlingen. Als je bewust kiest voor wat je zichtbaar maakt in de klas en wat niet, maakt dat meteen verschil.’ En als je nu open kasten hebt? ‘Gewoon een fijn gordijntje ervoor.’ Meteen weer brownie points voor kleur en zachtheid natuurlijk, maar vooral ook meteen meer rust in de klas. Anders vragen al die spullen namelijk de hele dag om aandacht. ‘Zie mij! Vind wat van mij! Gebruik mij!’

Ja, doei, spullen. Hebben we helemaal geen tijd voor natuurlijk. Veel te hard bezig met het ompimpen van dat horrorlokaal naar die Feng Shui-proof  top plek. En zweverig of niet, drie maal raden welke klas straks staat te trappelen om naar binnen te mogen.

augustus 2022

Dit artikel is geschreven door kinderboeken schrijver en zilveren griffel winnaar 2023 Mathilde Stein.